Dyniowate w żywieniu i botanice
Dyniowate (Cucurbitaceae) to rodzina roślin ozdobnych oraz wielu uprawnych. Wśród nich znajdziemy ogórka, arbuza, melona czy też bohaterkę tego zadania konkursowego - dynię (Cucurbita sp.). Odmianami dyni są: cukinia, kabaczek a także patison. Dynia olbrzymia (Cucurbita maxima), pochodząca z Peru, wytwarza owoce osiągające wagę do 100 kg (największe owoce świata). Dynia ma dużą wartość odżywczą. Zawiera m.in. witaminy z grupy B (B1, B2, PP), składniki mineralne (dużo wapnia i żelaza). Przede wszystkim jednak jest źródłem karotenów, których zawiera najwięcej wśród warzyw. Można ją przyrządzać pokrojoną w kostkę - jak marchew (oprószaną przy użyciu mąki oraz z dodatkiem śmietany), przygotowywać surówki, zupy lub stosować do ciast. Pestki dyni (nasiona) są bogate w białko i tłuszcz. Wytłacza się z nich olej oraz mogą być łuskane z przeznaczeniem do bezpośredniej konsumpcji.
Odpowiedz na pytania:- W gastronomii dynia określana jest mianem warzywa owocowego. W botanice, natomiast mówi się o owocach dyni. Wskaż typ owocu charakterystyczny dla dyniowatych.
- Jakie znaczenie dla zdrowia człowieka ma beta - karoten?
Autor pytania konkursowego: mgr Agnieszka Osipowicz
Odpowiedzi należy przesłać na adres: biologia@nowodworek.krakow.pl do dnia 21.03.2016 (włącznie).
Termin nadsyłania odpowiedzi na konkurs numer 3 upłynął.
Odpowiedzi na pytania:
- Owocem dyniowatych jest jagoda.
- Beta - karoten jest prekursorem witaminy A. Z niego organizm najłatwiej wytwarza retinol (witaminę A). Jego obecność ma więc ogromne znaczenie w procesach zależnych od witaminy A ( m.in. jest niezbędna w procesie dobrego widzenia, ważna dla utrzymania właściwego stanu nabłonka skóry i błon śluzowych). Należy do przeciwutleniaczy, chroni organizm człowieka przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Odgrywa więc rolę ochronną przed nowotworami.
- Encyklopedia biologiczna, tom III, wyd. Opres, Kraków 1998
- Szweykowska Alicja, Szweykowski Jerzy, Botanika, tom II, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997
- Górecka Danuta i zespół autorów, Technologia gastronomiczna z obsługą konsumenta cz. II, Format AB, Warszawa 2006
- „Aura” nr 1/ 2013 - Koniuszy Elżbieta „Zioła a zdrowie - nr 173”
Nagrody otrzymali:
bieżący numer czasopisma "Wszechświat"
- Pola Dryja z klasy I C
- Julita Kazior z klasy I C
- Adrianna Pyrek z klasy II C
- Katarzyna Strakowska z klasy I C
- Katarzyna Zimowska z klasy I C